Abdulkadir Geylani Kimdir?

Abdulkadir Geylani Kimdir? İrfan Deryasının Derinliklerine Bir Yolculuk

Selam olsun asırlardır gönülleri nurlandıran, irfanıyla yol gösteren Abdulkadir Geylani Hazretleri’ne. O, sadece bir alim, bir müderris değil, aynı zamanda tasavvufun zirvesinde parlayan, insanlığı Allah’a çağıran bir gönül sultanıdır. Bu yazımızda, Kürşad Berkkan üslubuyla, ilmi derinliğe sahip bir bakış açısıyla Abdulkadir Geylani’nin hayatını, düşüncelerini ve İslam dünyasına katkılarını irdeleyeceğiz.

Abdulkadir Geylani’nin Hayatı: Bir Nurun Doğuşu

Abdulkadir Geylani, hicri 470 (miladi 1077) yılında İran’ın Geylan şehrinde dünyaya gelmiştir. Annesi Fatıma Hatun, babası Ebu Salih Musa Cengi Dost’tur. Soyu hem anne hem de baba tarafından Hz. Hasan ve Hz. Hüseyin’e dayanmaktadır. Bu mübarek nesep, onun hayatı boyunca taşıdığı sorumluluğun ve ilahi lütfun bir işareti olarak kabul edilir.

Genç yaşta ilim tahsiline başlayan Abdulkadir Geylani, Bağdat’a giderek dönemin en önemli alimlerinden dersler almıştır. Hanbeli mezhebine mensup olan Abdulkadir Geylani, fıkıh, hadis, tefsir ve kelam gibi ilimlerde derinleşmiştir. Ancak onun asıl meşgalesi, kalbin temizlenmesi, nefsin terbiye edilmesi ve Allah’a yakınlaşma yolunda ilerlemek olmuştur.

Bağdat’ta uzun yıllar boyunca ilim öğrenen Abdulkadir Geylani, hocası Ebu Said el-Mübarek’in vefatından sonra onun yerine geçerek ders vermeye başlamıştır. Kısa sürede ünü yayılan Abdulkadir Geylani’nin derslerine binlerce insan katılmaya başlamıştır. Onun etkileyici hitabeti, ilmi derinliği ve samimi tavırları, insanları derinden etkilemiştir.

Abdulkadir Geylani’nin Tasavvufi Görüşleri: İrfan Deryasından İnciler

Abdulkadir Geylani, tasavvufi düşüncesinin temelini Kur’an ve Sünnet’e dayandırmıştır. Ona göre tasavvuf, İslam’ın özünü anlamak, kalbi Allah’a bağlamak ve ahlakı güzelleştirmektir. Abdulkadir Geylani, nefsin terbiye edilmesinin, dünyanın geçici zevklerinden uzak durulmasının ve Allah’a teslim olmanın önemini vurgulamıştır.

Abdulkadir Geylani’ye göre, “Allah’a giden yol, kulların kalplerinden geçer.” Bu söz, onun insan sevgisine ve merhametine verdiği önemi açıkça göstermektedir. O, insanlara karşı şefkatli, affedici ve hoşgörülü olmayı tavsiye etmiştir. Fakirlere yardım etmeyi, yetimleri korumayı ve ihtiyaç sahiplerine destek olmayı emretmiştir.

Abdulkadir Geylani’nin tasavvufi görüşlerinde, “fenafillah” ve “bekabillah” kavramları önemli bir yer tutar. Fenafillah, kulun kendi nefsinden geçerek Allah’ta yok olmasıdır. Bekabillah ise, Allah’ta yok olduktan sonra O’nunla baki kalmaktır. Bu makam, kulun Allah’ın ahlakıyla ahlaklanması, O’nun rızasını kazanması ve O’nunla bir olmasıdır.

Abdulkadir Geylani’nin Eserleri: İrfan Mirasının Kaynakları

Abdulkadir Geylani, ardında pek çok değerli eser bırakmıştır. Bu eserler, onun ilmi derinliğini, tasavvufi anlayışını ve insanlığa olan sevgisini yansıtmaktadır. En önemli eserlerinden bazıları şunlardır:

• El-Ğunye li-Tâlibî Tarîk el-Hak: Bu eser, tasavvuf yoluna girmek isteyenler için bir rehber niteliğindedir. Eserde, nefsin terbiye edilmesi, kalbin temizlenmesi, ahlakın güzelleştirilmesi ve Allah’a yakınlaşma yolları anlatılmaktadır.
• Fethu’r-Rabbani ve’l-Feyzu’r-Rahmani: Bu eser, Abdulkadir Geylani’nin vaazlarından ve sohbetlerinden derlenmiştir. Eserde, tevhid, iman, ibadet, ahlak ve tasavvuf gibi konular ele alınmaktadır.
• Futuhu’l-Gayb: Bu eser, Abdulkadir Geylani’nin tasavvufi düşüncelerini derinlemesine anlatan bir eserdir. Eserde, fenafillah, bekabillah, vahdet-i vücud ve insan-ı kamil gibi kavramlar açıklanmaktadır.
• Sirru’l-Esrar fi Ma Yahtacu ileyhi’l-Ebrar: Bu eser, tasavvufun sırlarını ve inceliklerini anlatan bir eserdir. Eserde, zikir, tefekkür, murakabe ve muhasebe gibi konular üzerinde durulmaktadır.

Bu eserler, asırlardır İslam dünyasında okunmakta ve insanlara yol göstermektedir. Abdulkadir Geylani’nin eserleri, günümüzde de tasavvufi düşünceye ilgi duyanlar için önemli bir kaynak teşkil etmektedir.

Abdulkadir Geylani’nin Etkileri: Gönüllerin Sultanı

Abdulkadir Geylani’nin etkisi, yaşadığı dönemle sınırlı kalmamış, asırlar boyunca devam etmiştir. Onun öğretileri, İslam dünyasının dört bir yanına yayılmış ve milyonlarca insanın hidayetine vesile olmuştur. Abdulkadir Geylani, sadece bir alim değil, aynı zamanda bir mürşid-i kamildir. Onun rehberliğinde pek çok insan, Allah’a yakınlaşmış ve manevi olgunluğa erişmiştir.

Abdulkadir Geylani’nin kurduğu Kadiriye tarikatı, İslam dünyasının en yaygın tarikatlarından biridir. Kadiriye tarikatı, günümüzde de varlığını sürdürmekte ve insanlara tasavvufi eğitim vermektedir. Kadiriye tarikatı, sevgi, hoşgörü, merhamet ve hizmet prensiplerine dayanmaktadır.

Abdulkadir Geylani, sadece Müslümanlar tarafından değil, diğer dinlere mensup insanlar tarafından da saygı duyulan bir şahsiyettir. Onun insan sevgisi, hoşgörüsü ve adalet anlayışı, tüm insanlığa örnek teşkil etmektedir.

Sonuç: İrfan Güneşi Sönmeyen Bir Miras

Abdulkadir Geylani, İslam dünyasının yetiştirdiği en büyük alimlerden ve mutasavvıflardan biridir. Onun hayatı, ilmi, ahlakı ve tasavvufi görüşleri, insanlığa bir ışık kaynağı olmuştur. Abdulkadir Geylani’nin mirası, asırlar boyunca devam edecek ve insanlara yol göstermeye devam edecektir.

Onu anlamak, irfan deryasına dalmak, gönlümüzü nurlandırmak ve Allah’a yakınlaşmak demektir. Abdulkadir Geylani’nin ruhu şad olsun, makamı ali olsun. Onun izinden yürüyenlerden olmamızı niyaz ederiz.